Termokupl nedir?
İki farklı alaşımdan imal edilmiş iletken tellerin bir noktada birbirine kaynatılmasıyla elde edilen ve sıcaklık ölçümlerinde kullanılan hisseder elemana termokupl denir. Başka bir ifade ile termokupl eleman bir sıcaklık sensörüdür. Termokupl elemanın üzerinde hem yüzey sıcaklığına hem de elemanın çeşidine göre değişken bir gelirim oluşmaktadır. Sıcaklık ölçümü bu gerilimin değerine göre yapılır. Termokupl elemanlar sıcaklık ölçüm sistemlerinde çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Sıcaklık değişimlerine hızlı tepki vermesi tercih edilme sebebidir.
Termokupl çalışma prensibi
Termokupllar, iki farklı metal alaşımın bir noktada birbirine kaynatılması ile oluşur. Bu kaynak noktası ısıtıldığı zaman, iki metal alaşım arasında termoelektrik etki ile bir gerilim oluşmaktadır (1821 yılında Seeback tarafından keşfedilmiştir). Bu gerilim miktarı, bir termokupl kablosu aracılığıyla elektronik kontrol cihazına aktarılır ve metal alaşımların cinslerine göre cihaz üzerinde sıcaklık değerine çevrilir. Sıcaklık ölçümü bu şekilde yapılmış olur.
Termokupl kablosu neden gereklidir?
Sıcaklık ölçümü yapan elektronik cihaz ile termokupl elemanı arasındaki bağlantı termokupl kablosu ile yapılmaktadır. Bu kablolar kompanzasyon kablosu olarak da anılabilmektedir. Standart sıcaklık sensörlerinin (Pt100, PTC, NTC…vb. gibi) kullanıldığı sistemlerde, piyasada rahatlıkla bulunabilen sinyal kabloları kullanılabilmektedir. Ancak kullanılan sıcaklık sensörü bir çeşit termokupl ise, sıcaklık ölçümü için termokupl kablo kullanılmalıdır. Aksi durumda ölçüm hatalı olacaktır. Ayrıca, sistemdeki termokupl elemanın yapısındaki iletken cinsi ne ise, kablo içindeki iletken cinsi de aynı olmalıdır. Doğru ölçüm için bu koşul şarttır.
leonı kerpen termokupl kablosu
Termokupl, kompanzasyon ve enstrüman kablosu üretiminde dünyanın önde gelen üreticilerinden biri olan Alman Kerpen GmbH firması, 2005 yılında yine kablo sektöründe lider konumda olan LEONI Group bünyesine katıldı. MTM Elektrik olarak 1995 yılından itibaren distribütörlüğünü yürüttüğümüz Kerpen firması, Almanya’nın Stolberg kasabasında ICON markası altında üst segment termokupl, kompanzasyon ve enstrüman kablosu üretimi yapmaktadır. Dünya genelinde birçok enerji santrali, petrokimya tesisi, demir – çelik fabrikaları, petrol rafinerileri vb. gibi, sıcaklık ölçümü hassasiyeti aranan binlerce projede Kerpen ICON kabloları tercih edilmiştir. Kullanıcıların ihtiyaçlarına göre özel üretim yapılabilmekte olup, termokupl kablo fiyat teklifi talepleriniz ve teknik sorularınız için firmamız ile temasa geçebilirsiniz.
termokupl kablosuna mı ihtiyacınız var?
PROJE & SATIŞ BİRİMİMİZ EN KISA SÜREDE DÖNÜŞ SAĞLAYACAKTIR.
Termokupl ÇEŞİTLERİ VE renk kodları
Termokupl elemanlar, imal edildikleri iletken maddenin cinsine göre sınıflara ayrılmaktadır. Farklı iletkenlerin üzerinde oluşan gerilim miktarı, iletkenlerin cinsine ve sıcaklığa göre değişkendir. Bu nedenle uygulamadaki sıcaklık aralığına göre tercih edilen termokupl çeşitleri de farklılık göstermektedir. Termokupl elemanlar -200°C ila +2300°C aralığında sıcaklık ölçümü için kullanılabilir.
Sıcaklık ölçümünde kullanılan termokupl kabloları da termokupl elemanın cinsine göre sınıflandırılmaktadır (J tipi termokupl kablo, E tipi termokupl kablo, K tipi termokupl kablo vb.gibi). Dünya genelinde farklı tipteki termokupl kabloları belli standartlar ile farklı renk kodlarına bağlanmıştır. Aşağıdaki tabloda uluslararası standartlara göre sınıflara ayrılmış termokupl çeşitlerini ve bunlara ait renk kodlarını bulabilirsiniz.
Pt100 mü? Termokupl mu?
Isıtma veya soğutma uygulamalarında sıcaklık ölçümü için sensör seçimi, çoğu uygulamada çok fazla önemsenmez. Ancak hassasiyetin fazla olduğu sistemlerde, Pt100 sensörü mü yoksa termokupl sensörü mü kullanılacağı önem taşımaktadır. Hangi sıcaklık sensörünün daha iyi olduğuna dair genel bir doğru yoktur. Önemli olan, kullanıcı beklentileri ve uygulama gerekliliğine göre doğru sensör seçimi yapılmasıdır. Her sensörün kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır. Bunlar uygulamaya göre göz önünde bulundurularak sensör seçimi yapılmalıdır.
Özellikler | Pt100 | Termokupl |
Sıcaklık Aralığı | -200°C / + 650°C | -200°C / + 2500°C |
Hassasiyet | 0.1°C >> 1.0°C | 0.5°C >> 5°C |
Tepki Süresi | 1.0s >> 50s | 0.1s >> 10s |
Maliyet | Nispeten pahalı | Nispeten ucuz |
Darbe Dayanımı | Az | Fazla |
termokupl kompanzasyon kablosu
Kompanzasyon kablosu, termokupl kablosunun bir çeşididir.
Termokupl sensör üretiminde kullanılan kabloların hassas ölçüm yapması beklenir. Bu nedenle sensör üretiminde termokupl elamanı oluşturan alaşım metaller ile aynı metallerden oluşan termokupl kablo kullanılır. Fakat bu metaller genellikle pahalı malzemelerdir. Eğer ölçümde kullanılan sıcaklık sensöründen alınan bilgi uzak bir noktaya taşınmak istenirse (ölçüm noktasındaki sıcaklık sensöründen kontrol panosuna taşımak gibi), bu durumda pahalı metallerden oluşan termokupl kablo yerine, daha ucuz metallerden oluşan kompanzasyon kablosu kullanılabilir. Bu şekilde kablo maliyeti yaklaşık yarı yarıya düşmüş olur. Bilinmesi gereken şu ki, kompanzasyon kablolarının hassasiyeti, termokupl kablolarına göre daha düşüktür. Genellikle de sıcaklık dayanımı ve maliyeti daha düşük olan PVC dış kılıflı olarak üretilir.